Snel & slim stampen met 10 tips!

De tien tips hieronder gaan over wat  in de wandeling heet: ‘simpel stampen’. Simpel? Voor een heleboel slimmeriken is het zelfs pure horror. In de eerste plaats is het saai. En verder vaak onverwacht lastig. Want hoe prop je al die rijtjes en woorden van school zo in je hoofd dat je ze morgen of overmorgen nog kent? Stampen is automatiseren. En automatiseren, daar houden de meest slimmerds niet zo van. Complexe dingen begrijpen, dat lijkt vanzelf te gaan. Maar woorden, rijtjes of feiten stampen…?

‘Simpel stampwerk stampen’ is voor sommigen heel lastig!

Als je je nooit hebt hoeven inspannen voor school, is het niet vanzelfsprekend dat je systematisch kunt stampen. Daar komt bij dat veel (hoog)begaafden visueel zijn ingesteld, of zelfs beelddenken. School is daar nog steeds niet goed op ingericht: taaldenken is de norm. Hierdoor hebben veel leerlingen niet geleerd hun speciale talenten te gebruiken. Ze staan als het ware op de handrem.

Dat is jammer, want school gaat er nog steeds vanuit dat stampen niet moeilijk is. En omdat docenten ook aardige mensen zijn en leerlingen goede cijfers gunnen, geven ze vaak veel punten voor ‘simpel stampwerk’.

Maar talen moet je automatiseren. Dus stampen…

Iets anders: taal leren is voor 80% grammatica en woorden, dus woorden en rijtjes. Woordbetekenissen moet je zonder nadenken weten. Zelfs nu je bij het eindexamen een woordenboek mag gebruiken. Want ‘opzoeken kost tijd. Reken op een minuut per woord. Dertig woorden opzoeken is dus een half uur examentijd. En die is kostbaar! Als je erg veel woorden moet opzoeken, kom je in tijdnood.’ (Bron: digischool – vaklokaal Duits). Ook werkwoordsrijtjes moet je zonder tussendoor nadenken snel kunnen opzeggen: dan kun je een werkwoordvorm bijvoorbeeld tijdens een mondeling gemakkelijk vinden.

Is stampen nou echt zo moeilijk? NEE!

Stampen hoeft niet moeilijk te zijn. Vooral niet als je veel zintuigen gebruikt en slim herhaalt. Wij kunnen het weten: wij hebben al veel leerlingen begeleid in snel en slim stampen. Twee ervaringen van de laatste tijd: na een uur telefonische coaching haalde een meisje in 1 gymnasium een 9,8 op een rij Latijnse woorden die ze eerder niet kon onthouden. Ze had er al twee dagen op gestudeerd, maar ze gingen maar niet naar binnen. Nu dus wel, en hoe!

Een slimme jongen met dyslexie haalde op zijn eerste stamptoets nadat hij mijn Bootcamp Snappen & stampen had gevolgd, een 8,3. Dus ja, onderstaande tips zijn ook heel geschikt voor jongeren met dyslexie.

Beide leerlingen rapporteren trouwens dat ze ook nog eens veel minder tijd kwijt waren met leren dan bij het stampen op hun eigen manier.

Is stampen nou zo saai? JA!

Stampen kan wel heel saai zijn. Daar kunnen wij weinig aan doen. Routines aanleren en toepassen blijft niet de grootste hobby van slimmerds. Dit is de overeenkomst tussen ons en de Belastingdienst: ‘leuker kunnen we het niet maken, wel gemakkelijker….’
Hoewel… kijk maar even bij tip 10. Als je erbij beweegt, gaat stampen gemakkelijker – en het is nog leuker ook. En: als je hogere cijfers haalt, gaat school vast meer voldoening geven. Dat is toch ook heel fijn.

Hier onze tien tips voor snel & slim woorden leren

Tip 1 – Overhoorprogramma

Gebruik online programma’s als WRTS alleen als overhoorprogramma, niet om mee te leren.

Tip 2 – Kleine puzzelstukjes

Overvoer je hersens niet! Prent elk woord of elke vorm uit een rijtje apart in je hoofd. Neem kleine plukjes leerwerk tegelijk: woorden leer je in blokjes van 5, in plaats van per hele rij. Je prent ze vervolgens woord voor woord in.

Tip 3 – Gebruik je zintuigen

Gebruik bij het inprenten zoveel mogelijk zintuigen. Leer hardop. En maak, als je visueel bent ingesteld, ‘foto’s’ in je hoofd. Dus visualiseer met je ogen dicht, de letters van het Nederlandse woord en de vertaling in de andere taal. Eventueel kun je met gesloten ogen het woord in de andere taal hardop spellen.

Tip 4 – Neem je tijd

Neem zoveel tijd als je nodig hebt voor het inprenten. Als je deze stap langzaam en zorgvuldig doet, prent je ze beter in. Dus zorgvuldig inprenten is een investering in goed onthouden.

Tip 5 – Ik ga op reis en neem mee

Gebruik bij het leren de ‘ik-ga-op-reis-en-ik-neem-mee-methode’: dus leer eerst 1 woord, dan een erbij. Dan overhoor je jezelf beide woorden; dan weer een woord erbij leren. Dan 3 woorden overhoren, enz. Zo overhoor je jezelf dus telkens voordat je een nieuw woord leert.

Tip 6 – Herhalen

Herhaal dat wat je geleerd hebt, heel vaak: dezelfde dag en de volgende dag, totdat je het allemaal nog steeds kent – ook als de herhalingen 24 uur of langer uit elkaar liggen. Deze tip is echt heel belangrijk. Als je jezelf de woorden hebt ingeprent, zitten ze in je kortetermijngeheugen. Om ze bij een toets nog steeds te weten, moeten ze naar je langetermijngeheugen. Dat gebeurt alleen als je ze steeds weer herhaalt, met steeds langere tussenpozen.

Tip 7 – Lijstjes

Maak lijstjes van dingen die je steeds vergeet en neem die met je mee, kijk daar steeds weer op en overhoor jezelf dan kort.

Tip 8 – Niet te lang

Zorg dat je de concentratie vasthoudt! Daarom niet langer dan 20 minuten stampen, 20 minuten iets anders doen, dan eventueel weer verder.

Tip 9 – Overhoren

Als je voor die dag klaar bent met stampen, alles laten liggen maar ‘s avonds nog even (laten) overhoren, liefst in andere volgorde dan je geleerd hebt. Dat kan ook met WRTS. WRTS kan lijstjes maken van je fouten!

Tip 10 – Gebruik je lichaam

Beweeg bij het leren! Dan is het leuker en je zult zien dat de stof gemakkelijker naar binnen gaat. Rijtjes kun je leren op een ritme. Je kunt zelfs een simpel dansje gebruiken, zoals de Macarena. Herhalen kun je bijvoorbeeld op de fiets doen of tijdens de afwas. Dan kost het je ook geen extra tijd. Woorden kun je leren op een home trainer of terwijl je op en neer beweegt op een zitbal. Breien helpt ook enorm bij het stampen. Dat weet ik uit ervaring, ik heb in mijn eindexamenjaar 6 truien en een lappendeken gebreid! Trouwens, dat bewegen helpt bij het leren is inmiddels onderzocht, volg deze link.

Bonustip, rijtjes leren

Leer rijtjes op dezelfde manier als woorden: met gebruik van zoveel mogelijk zintuigen en volgens de ‘ik-ga-op-reis-en-ik-neem-mee-methode’. Je hoeft alleen niet blokjes van 5 te maken. Het is handiger om steeds een woord of ene vorm toe te voegen, totdat je de hele rij kent.

Samengevat:

Gebruik bij het stampen zoveel mogelijk zintuigen en herhaal wat je leren moet, zo vaak als je kunt. Moeilijker is het niet…

Wil je les in Snel & slim stampen, met uitvoerig stappenplannen?
Wijkunnenmeer heeft 2 mogelijkheden:
Stappenplan voor snel & slim stampen + 1,5 uur individuele coaching.
Snappen & stampen Online.

Als je de stappenplannen consequent toepast, haal je zomaar een acht in plaats van een vier op iedere leertoets. En het stampen kost nog minder tijd ook!

Een eerdere versie van dit artikel is gepubliceerd in Signaal 49 – oktober 2015. Signaal wordt uitgegeven door Pharos, de landelijke vereniging van ouders van hoogbegaafde kinderen.

Klik hier voor een link naar de Pdf van dit artikel in Signaal.