Dyslexie en automatiseren
Traject Snel en slim studeren VO: een intensief, individueel traject van 5 x 1,5 uur in één week, waarin je leert HOE je het best kunt leren, met gebruik van je eigen talent. Onlangs was de eerste Kickstart van schooljaar 2015-2016. Ik werkte met een aanstaande brugklasser. Een dubbelgelabelde leerling: hoogbegaafd met dyslexie. Daarnaast startte ik de begeleiding van een jongen die nog op de basisschool zit. Hij zit in groep acht en heeft dyslectische ‘kenmerken’. Qua vervolgonderwijs wordt bij hem VMBO geadviseerd. Beiden hadden moeite met ‘uit hun hoofd leren’. Ik heb ze binnen een sessie bewezen dat ze dat heus wel kunnen. En zelfs heel vlot, met de Snel & Slim Methode van Wijkunnenmeer.
Dyslexie, hoogbegaafd – en en dan ook nog een Vp-kloof
De aanstaande brugklasser heeft naast dyslexie, een flinke Vp-kloof. Dit betekent dat zijn verbale IQ (taal en woordgebruik) veel hoger is dan het performale (alles wat betrekking heeft op de aanpak van taken). Verbaal is hij hoogbegaafd getest, performaal maar nauwelijks gemiddeld. Hij weet zijn mondje wel te roeren – en dat heb ik gemerkt. Alleen maar leuk trouwens! Daarentegen weet hij vaak niet hoe hij taken aan moet pakken. Op school komt er vaak niet uit wat hij kan. Een echte onderpresteerder. Leerling 2 is niet getest. Hij vertoont op school echter een vergelijkbaar beeld. Volgens mij is dat VMBO-advies aan de lage kant! Ook hier een onderpresteerder van het zuiverste water.
Met dyslexie kun je niet automatiseren?!
Deskundigen gaan ervan uit dat je met dyslexie niet kunt automatiseren. Automatiseren is iets uit je hoofd leren en vervolgens zonder hapering, vlot opzeggen. Bij jongen 1 stond dit als punt van zorg in zijn testrapport. Beide jongens hebben echter in korte tijd bewezen, dat automatiseren geen enkel probleem hoeft te zijn. Als je maar weet hoe.
2 Problemen
Bij alle onderpresteerders die ik ken, kom ik steevast twee problemen tegen. Dat geldt zeker bij onderpresteerders met dyslexie of een dyslectisch beeld:
• Zij gebruiken hun talenten niet of niet voldoende bij het memoriseren (uit het hoofd leren) en automatiseren. Het gaat vaak om het talent tot zien/visualiseren en voelen.
• Zij zijn geneigd tot wat wij noemen: snel en slordig werken. Omdat zij over het algemeen een hekel hebben aan school, willen zij hun werk zo snel mogelijk af hebben. Daardoor besteden ze te weinig tijd aan herhaling.
De oplossing: de Snel & Slim Methode
De Snel & Slim Methode lost beide problemen in een klap op. Snel & slim leren doe je zo:
• Gebruik je (visuele) talent bij het leren. Concreet betekent dit: foto’s maken in je hoofd van dat wat je moet leren. Bijvoorbeeld van woordbeelden. En verder zoveel mogelijk zintuigen inzetten: zien, horen, voelen, spreken. Dus hardop leren. En vaak ook schrijven.
• Daarnaast is het belangrijk om systematisch te herhalen: eerst met korte en dan met steeds langere tussenpozen.
Snel & Slim het Griekse alfabet automatiseren
De aanstaande brugklasser zou na de zomervakantie op het gymnasium starten. Daarom koos ik ervoor om hem te leren automatiseren aan de hand van het Griekse alfabet. Dan kon hij dat maar alvast opzeggen. We hadden er maar een half uur voor nodig, ondanks dat hij de namen van de letters toch wel ‘gek’ vond. De dag daarna kon hij het alfabet nog veel vlotter opzeggen. Ik gaf hem een compliment omdat ik dacht dat hij ’s avonds flink geoefend had. Wat bleek: dat had hij vrijwel niet gedaan. Het alfabet is blijkbaar in de tussenliggende tijd ‘vanzelf’ naar zijn lange-termijn-geheugen gezakt. Dat is nog eens snel en slim! De jongen was uiteindelijk minder tijd kwijt aan het leren dan hij nodig gehad zou hebben bij snel en slordig werken.
Snel & slim leren voor de lol!
De jongen vertrouwde mij toe dat hij mijn methode wel een beetje vreemd vindt. ‘Gay’ is het woord dat hij gebruikte. Hij heeft liever dat niemand hem voorlopig ziet – en hoort – leren, ook zijn ouders niet.:) Maar het werkt wel, dat zag hij ook wel in! Na het alfabet leerde hij ook nog even ‘voor de lol’ de betekenis van een rijtje Latijnse woorden uit zijn hoofd. Ook die woorden had hij nooit eerder gezien. Toch: ze zaten er zomaar in. De andere jongen heeft – of ik moet zeggen: had – moeite met spelling. Met de Snel & Slim Methode kon hij in korte tijd 10 ‘lastige’ woorden foutloos spellen: woorden waarvan je de spelling domweg uit je hoofd moet leren omdat er geen regel voor is. Hij had daar voorheen grote moeite mee. Want hij schreef een woord zoals je het hoort: f en v, g en ch haalde hij telkens door elkaar. Nu niet meer. Dit is trouwens een leerling die school als een ‘gevangenis’ ziet. Ik was regelrecht ontroerd toen hij zei, niet te kunnen wachten tot de volgende les bij mij. ‘Met jou is leren leuk!’ Die volgende les was overigens via Skype. Want deze leerling woont ver weg en is niet in staat steeds naar mij toe te reizen. Dankzij Skype is dit geen probleem meer!