Publicaties van Ilse Reijgwart in Signaal

Het kan wel! Het verhaal van Laurens.

Heb je een creatief begaafd kind? Dan heb je vast gemerkt: creatief begaafden passen slecht op school, of eigenlijk helemaal niet. Dit komt in de eerste plaats door een groot misverstand over wat leren nu eigenlijk is.

Deze keer het verhaal van Laurens over zijn uitzonderlijk begaafde dochter. Toen zij 4 jaar werd, startte ze op school gelijk in groep 3.

Lees het volledige artikel >  Signaal 76 – November 2024

Waarom creatief begaafden niet passen op school, deel 2

In dit artikel bespreek ik een tweede reden waarom creatief begaafden niet passen op school: ze leren wezenlijk anders. Hierbij ga ik in op het artikel van Natasja Esmeijer uit de vorige Signaal: ‘Automatiseren is een keuze’.2

Dit artikel is deel 2 van een tweeluik over de vraag waarom creatief begaafden niet passen op school.

Lees het volledige artikel > Signaal 75 – Juli 2024

Waarom creatief begaafden niet passen op school, deel 1

Heb je een creatief begaafd kind? Dan heb je vast gemerkt: creatief begaafden passen slecht op school, of eigenlijk helemaal niet. Dit komt in de eerste plaats door een groot misverstand over wat leren nu eigenlijk is.

Dit is deel 1 van een tweeluik over de vraag waarom creatief begaafden niet passen op school.

Lees het volledige artikel > Signaal 75 – Juli 2024

Maatwerk bij hoogbegaafdheid, deel 1

Bij hoogbegaafdheid is maatwerk een veelbesproken onderwerp. We zien het regelmatig op FB. Veel gesprekken tussen ouders en school gaan over maatwerk. Soms ‘landt’ dit bij de school, vaak niet. Dit tot verdriet van veel ouders.

Dit artikel is het eerste deel van mijn artikelserie over maatwerk op school.

Lees het volledige artikel > Signaal 74 – Maart 2024

Het kan wel! Als de school wel durft.

“Het kan wel” is de naam van een nieuwe rubriek in Signaal, gecoördineerd door Ilse Reijgwart. Hier plaatsen we succesverhalen van passend onderwijs aan (uitzonderlijk) hoogbegaafden. Doe je ook mee? Mail dan naar info@wijkunnenmeer.nl, ook om te overleggen hoe we jouw verhaal kunnen plaatsen (anoniem of niet, eigen verhaal, interview, lengte, enz.)

Deze keer het verhaal van Anne over haar zoon, die komend jaar start op het voortgezet onderwijs.

Lees het volledige artikel > Signaal 72 – Juli 2023

Latijn, Grieks en het gymnasium, deel 2

In het vorige artikel gaf ik een aantal algemene tips tegen vastlopen. Misschien wel de belangrijkste tip was: velen vinden de cultuur het leukste onderdeel van de vakken. Maar houd er rekening mee dat Latijn en Grieks uiteindelijk vooral táálvakken zijn. Toch zijn Grieks en Latijn als schoolvak anders dan de moderne talen.

Dit artikel is een vervolg op mijn bijdrage in Signaal 70 over Latijn, Grieks en het gymnasium.

Lees het volledige artikel > Signaal 72 – Juli 2023

Het kan wel

“Het kan wel” is de naam van een nieuwe rubriek in Signaal. Hier plaatsen we succesverhalen van passend onderwijs aan (uitzonderlijk) hoogbegaafden. Iedereen die een positieve ervaring heeft rond zijn/haar kind op een school is van harte uitgenodigd om het verhaal te mailen naar Ilse Reijgwart (info@wijkunnenmeer.nl). Zij coördineert deze rubriek. Doe je ook mee?

Hieronder de eerste aflevering: het verhaal over een uitzonderlijk hoogbegaafd meisje dat aan het begin van groep 8 nog van school wisselde.

Lees het volledige artikel > Signaal 71 – April 2023

Latijn, Grieks en het gymnasium

Traditiegetrouw vind je elke zomer op de FB-pagina Wijkunnenmeer de challenge #WijLerenGrieks. Een supersimpele 24-dagen-challenge: 1 letter per dag. Want het Griekse alfabet is ‘cool’! Na afloop van de laatste challenge gaf ik tips voor ‘hoe verder’: Grieks op school.

Dit artikel is een uitwerking daarvan.

Lees het volledige artikel > Signaal 70 – November 2022

Plannen in het voortgezet onderwijs

Veel scholieren zijn van nature ‘geen ster in plannen’. Plannen is niet een vaardigheid die het tienerbrein over het algemeen vanzelf beheerst. Ze weten niet hoe ze dat het beste kunnen aanpakken. En plannen in het voortgezet onderwijs is toch wat anders dan plannen in groep 8.

In dit artikel geef ik een aantal praktische tips.

Lees het volledige artikel > Signaal 68 – Maart 2022

Passend Onderwijs voor creatief begaafden: 12 tips voor basisscholen

Deel 1 van deze serie beschreef hoe het vanaf de kleuterklas mis kan lopen op school. Een leerling die school maar saai vindt, heeft de neiging ‘af te haken’ of ‘lastig’ te worden in de klas. Het gebeurt maar al te vaak dat hij/zij in de Jeugdzorg of jeugdhulp belandt. Een oorspronkelijk schoolprobleem wordt dan via de gemeente opgelost.
Deel 2 ging over de vraag waardoor dit schoolprobleem nu precies ontstaat en bij wie.
Deel 3 schetst de oplossing(srichting).

In dit vierde deel een aantal concrete tips, die zo in de klas kunnen worden toegepast.

Lees het volledige artikel > Signaal 67 – November 2021

Hoe kunnen scholen uitval voorkomen?

Deel 1 van deze serie beschreef hoe het vanaf de kleuterklas mis kan lopen op school. Een leerling die school maar saai vindt, ervaart de lessen als één groot moeten. Hij/zij voelt zich niet gezien en raakt gedemotiveerd. Als deze leerling zich dan ‘opvallend’ gaat gedragen, belandt hij/zij vaak in de Jeugdzorg. Een oorspronkelijk schoolprobleem wordt dan via de Jeugdzorg opgelost.
Artikel 2 ging over de vraag waardoor dit schoolprobleem nu precies ontstaat en bij wie.
Dit artikel (3) schetst de oplossing(srichting).

Wat er moet gebeuren, is, kort gezegd:
1. omkering van wat ik in artikel 1 en vooral 2 aan de kaak stelde;
2. maar nog liever een heel nieuw onderwijssysteem!

Lees het volledige artikel > Signaal 66 – Juli 2021

10 tips voor snel & slim zinnen stampen

Alweer een hele tijd geleden publiceerde ik in Signaal 49 mijn 10 tips voor snel & slim woorden leren. Dat was in november 2015. in Signaal 50 stonden mijn tips voor teksten leren. Deze tips zijn nog steeds op onze website te vinden.

Waar ik nog nooit over geschreven heb, is zinnen leren. Toch blijkt dit voor veel scholieren een struikelblok. En het is des te lastiger omdat scholen hier over het algemeen niet apart les in geven…

Lees het volledige artikel > Signaal 65 – Juni 2021

Schooluitval: waardoor en bij wie?

Deel 1 van deze serie beschreef hoe het vanaf de kleuterklas mis kan lopen op school. Een leerling die school maar saai vindt, ervaart de lessen als één groot moeten. Hij/zij voelt zich niet gezien en raakt gedemotiveerd. Als deze leerling zich dan ‘opvallend’ gaat gedragen, belandt hij/zij vaak in de Jeugdzorg. Een oorspronkelijk schoolprobleem wordt dan via de Jeugdzorg opgelost. Dit artikel gaat over de vraag waardoor dit schoolprobleem nu precies ontstaat en bij wie.

Volgens onze ervaring gaat het vaak al met jonge kinderen mis op de basisschool: vanaf de kleuterklas. 4 factoren spelen onzes inziens hierbij een rol. Die factoren komen vaak samen. Juist die stapeling is vaak funest: alle factoren samen leiden tot demotivatie en eventueel zelfs tot totaal afhaken…

Lees het volledige artikel > Signaal 64 – Juni 2021

Onderpresteren, school en Jeugdzorg

Dit is deel 1 van een serie over ontstaan, reparatie en voorkómen van afhaken, onderpresteren en schooluitval. Ik maak de balans op van 6 jaar Wijkunnenmeer. Ik beschrijf wat wij in ons dagelijks werk zien gebeuren wanneer kinderen op school afhaken en gaan onderpresteren.

Stel je voor: je bent 4 jaar en je gaat voor het eerst naar school. Iedereen heeft tegen je gezegd: “leuk! Je gaat van alles leren. Je krijgt nieuwe vriendjes en vriendinnetjes. Je gaat allemaal nieuwe dingen beleven…”

Lees het volledige artikel > Signaal 63 – Juni 2020

Creatief begaafd, hoogbegaafd, creatief hoogbegaafd en onderpresteren. Hoe zit dat?

In eerdere afleveringen van Signaal heb ik geschreven over creatief begaafden. Deze artikelen riepen veel herkenning op, getuige de reacties van lezers. In dit artikel ga ik nader in op de termen ‘creatief begaafd’ en ‘creatief hoogbegaafd’. Ik bedoel daarmee namelijk niet hetzelfde.

De creatief hoogbegaafden zijn onderdeel van een grotere groep: de creatief begaafden – van elk IQ. In een schema is in één oogopslag te zien wat de relatie is tussen creatief begaafd en creatief hoogbegaafd.

Tot besluit van het artikel ga ik in op de relatie tussen creatief (hoog)begaafd en onderpresteren. Helaas is het niet mogelijk exact te benoemen hoeveel creatief (hoog)begaafden onderpresteren. Ik vermoed dat (vrijwel) de hele groep onderpresteert, waarbij de problematiek groter is naarmate het IQ hoger is…

Lees het volledige artikel > Signaal 60 – Juni 2019

Zin en onzin van maakwerk

Kinderen van tegenwoordig krijgen op school veel opgaven te maken. Dit met als doel om de leerstof of vaardigheden in te oefenen. Mijn stelling: dat is bij slimmerds vaak zinloos.

Ik stel jullie voor aan Michiel, zomaar een leerling. Hij heeft dagelijks bergen maakwerk. Vaak krijgt hij het niet af. Zijn cijfers blijven achter, en hij denkt dat hij dom is. Dat maakt hem diep ongelukkig. In de tweede helft van het artikel geef ik handvatten om hierover met school in gesprek te gaan…

Lees het volledige artikel > Signaal 58 – November 2018

10 onderwijstips bij thuiszitten

In mijn bedrijf help ik verschillende thuiszitters. Zij kunnen zonder uitzondering niet meer naar school. Ze hebben er te veel narigheid meegemaakt. De ouders hebben hen niet zomaar thuis gehouden. Het is nogal wat: als je je kind thuis houdt, handel je tegen de leerplichtwet. Leren moet in Nederland in principe op school.

Zonder uitzondering zie ik kinderen die afgeknapt zijn op ‘niet gezien zijn’ en teveel ‘moeten’. Er wordt teveel aanpassing van ze gevraagd. Ouders krijgen ze niet meer naar school – of ze zouden de wil van hun kind moeten breken. Wie wil dat nu? En trouwens, dat is tegen de wet. Vaak is er bij uitval al verschil van inzicht tussen ouders en school. Bijvoorbeeld over labels en over de adequate aanpak van het kind. Dit escaleert vaak, en de overlegcircuits breiden zich uit. Soms worden ook Veilig Thuis en de Raad voor de Kinderbescherming betrokken. Voor ze het weten, hebben ouders hier een dagtaak aan.

Lees het volledige artikel > Signaal 57 – Juli 2018

Onderpresteren, respect en ‘oud zeer’

In mijn werk met slimme onderpresteerders zeg ik altijd: ‘respect is bij het opvoeden van onderpresteerders het toverwoord!’ De inhoud die ik geef aan de term ‘respect’, is niet altijd voor iedereen duidelijk. In dit artikel leg ik uit, wat ik bedoel met respect. En vooral in de relatie met frustratie en emotionele schade.

Emotionele schade hebben alle onderpresteerders. Ik zou zelfs willen beweren dat onderpresteren bij hoogbegaafden één kluwen van emotionele schade is. Onderpresteren ontstaat immers uit emotionele pijn: je niet gezien voelen en verkeerd begrepen worden. En het leidt tot steeds meer emotionele pijn, tot aan een negatief zelfbeeld toe: uiteindelijk zegt vrijwel elke onderpresteerder: ‘ik ben dom’. En ze menen dat ook nog…

Lees het volledige artikel > Signaal 56 – Maart 2018

Creatief begaafden; Valkuilen, signaleringslijst en leerbehoeften

In de vorige Signaal schreef ik over de sterke en zwakkere kanten van ‘creatief begaafden’. In dit artikel noem ik puntsgewijs hun valkuilen en leerbehoeften. De leerbehoeften volgen uit de sterke en zwakkere kanten, en uit de valkuilen. Ik eindig met de punten waar deze leerlingen binnen het regulier onderwijs minimaal begeleiding bij nodig hebben.

De lijst van valkuilen kun je ook (door school laten) gebruiken als signaleringslijst. Het is een uitwerking van hoe een creatief begaafde zich vaak gedraagt in de klas. Het is dus een opsomming van ‘symptomen’. Ik hoor vaak dat leerlingen op hun kop krijgen wegens gedrag uit onderstaande lijst. Dat is niet zinvol. Dat ze zich zo gedragen, is vooral een teken dat ze zich niet thuis voelen in het huidige onderwijs. Eigenlijk is het een schreeuw om hulp. Ze weten niet goed genoeg wat er van ze verwacht wordt…

Lees het volledige artikel > Signaal 55 – November 2017

Creatief begaafden; Het verband tussen hun sterke & zwakke kanten

In het vorige nummer van Signaal beschreef ik sterke en zwakke kanten van creatief begaafden. Net als bij alle mensen, zijn de zwakkere kanten van deze groep de ‘achterkant’ van hun sterke kanten. Ze kunnen op school sommige dingen niet goed, omdat ze in andere dingen juist zo sterk zijn. Dit is belangrijk om te weten, als je ze adequaat wilt begeleiden

Daarom gaat dit artikel over de relaties tussen de sterke en de zwakkere kanten van deze groep. Ingang is steeds de STERKE KANT. Deze is VET gedrukt. Daaronder staan de zwakkere kanten die het logische gevolg zijn van de sterkere kant…

Lees het volledige artikel > Signaal 54 – Juni 2017

Creatief begaafden; Hun sterke en zwakkere kanten

In het vorige nummer van Signaal schreef ik over creatief begaafden. Deze doelgroep ligt mij na aan het hart. Het is een groep waar scholen op dit moment nog niet zo op ingericht zijn, hoezeer ze ook hun best doen. Dat maakt dat deze groep in het onderwijs te weinig op niveau wordt ‘bediend’, zoals onlangs is aangetoond in het proefschrift van Joyce Gubbels

Dit maakt dat zij gaan onder- presteren en ongelukkig worden. Op basis van niet-presteren en van hun gedrag krijgen zij vaak allerlei labels opgeplakt. Die labels geven aan dat iemand een‘probleem’ of een‘handicap’ heeft: AD(H)D, ADD, ASS, dyslexie, Vp-kloof (of andersom: vP-kloof). En dat terwijl het een groep is met oneindige mogelijkheden! In mijn werk help ik onderpresteerders. Bij mij komen leerlingen binnen met, naast meer- en hoogbegaafd, alle bovenstaande labels. Ik hoor van ouders ook vaak: mijn kind is heel hoog sensitief of hij/zij is een echte beelddenker is. Interessant is: met of zonder die labels, zie ik altijd hetzelfde type kind: de creatief begaafden. In het driewegmodel van Bertie Kingore is een aantal algemene kenmerken van deze doelgroep opgesomd. Hieronder beschrijf ik hun sterke en zwakkere kanten in relatie tot schools leren. Het zijn observaties uit de praktijk, die door ouders en kinderen intussen vele malen zijn bevestigd…

Lees het volledige artikel > Signaal 53 – Maart 2017

De onderpresteerder als succesvolle leerling – Deel 2

In de brugklas kreeg ik opeens de slinger van leren te pakken. Ik hoorde tot de besten van de school. Toen kon niemand meer om de keus voor het gymnasium heen. Mijn ouders vroegen de mentor of dat echt de beste keus was. Ze zagen mij thuis voornamelijk creatief bezig. Ze vroegen zich af of ik daar wel tijd voor over zou houden.

Het antwoord was: “dit moet u haar gunnen.” Mijn ouders gunden me het gymnasium zeker, maar nog meer gunden ze mij dat ik gelukkig zou zijn. Ze zagen niet dat ik al heel lang en heel ver van mezelf verwijderd was. School was erg saai. In leren had ik niet veel plezier. De puberteit sloeg toe, en ik voelde me steeds meer gevangen. Met de kennis van nu zou ik zeggen, dat ik een depressie had…

Lees het volledige artikel > Signaal 52 – December 2016

De onderpresteerder als succesvolle leerling – Deel 1

Herken je dit? Toen je uitvond dat je kinderen slim waren, keek je opeens in de spiegel. Oeps…Dit gaat ook over mij! Zo is het mij tenminste vergaan

Het heeft me veel gebracht. Ik ben er zeker van dat mijn kinderen daarvan hebben geprofiteerd. Het maakte me stabieler, zodat ik er meer voor hen kon zijn. Het heeft gezorgd dat ik mijn emoties niet op hen zou projecteren. Zo werden ze niet nog eens extra belast door wat ik in mijzelf te verwerken had. Ik wil mijn verhaal graag delen met jullie als ouders. Wie weet herkennen jullie iets, en kan dat helpen in je eigen proces. Zodat ook jullie voor je kinderen een veilige basis kunnen zijn…

Lees het volledige artikel > Signaal 51 – Juli 2016

10 tips voor snel & slim 10 teksten stampen

Teksten leren: voor veel slimmeriken een eitje, zolang ze de stof tenminste interessant vinden

Als het om teksten gaat, gebruiken de meeste slimmerds slechts één studievaardigheid: doorlezen. En wel behoorlijk snel. Ze rennen als de befaamde cheeta door een tekst, snappen hoe hij in elkaar zit en denken: ik ken het! Maar ze onthou- den alleen wat toevallig blijft hangen. Helaas haal je daarmee meestal geen voldoende. In de derde of vierde klas gaat dat meestal mis…

Lees het volledige artikel > Signaal 50 – Februari 2016

10 tips voor slim & snel stampen

Hoe prop je al die rijtjes en woorden van school zo in je hoofd dat je ze morgen nog weet

Complexe dingen begrijpen, dat lijkt vanzelf te gaan. Maar woorden, rijtjes of feiten stampen…? Als je je nooit hebt hoeven inspannen voor school, is het niet vanzelfsprekend dat je systematisch kunt stampen. Daar komt bij dat veel hoogbegaafden visueel zijn ingesteld, of zelfs beelddenker zijn. School is daar nog steeds niet goed op ingericht: taaldenken is de norm (zie het vorige nummer van Signaal). Hierdoor hebben veel leerlingen niet geleerd hun speciale talenten te gebruiken. Ze staan als het ware op de handrem. Dat is jammer, want school gaat er nog steeds vanuit dat stampen niet moeilijk is. En omdat docenten ook aardige mensen zijn en leerlingen goede cijfers gunnen, geven ze vaak veel punten voor simpel stampwerk…

Lees het volledige artikel > Signaal 49 – November 2015

Even voorstellen en 10 tips

10 tips voor ouders en scholen om onderpresteerders weer ‘fluitend’ aan het werk te krijgen

Ik ben een onderpresteerder van het soort dat het slechtst herkenbaar is: de succesvolle leerling. Met hoge cijfers overal voor geslaagd. Maar ik had veel meer gekund, als ik daarvoor ruimte had gevoeld. En altijd maar spelen dat ik blij en vrolijk was, terwijl ik school vaak heel saai vond, oninteressant. Mijn voortgezet-onderwijstijd heb ik doorgebracht onder een deken van grijze mist. Ik voelde me doodongelukkig. Intussen heb ik wel ijzersterke studievaardigheden opgebouwd, die nu zeer van pas komen in mijn bedrijf…

Lees het volledige artikel > Signaal 48 – Juli 2015

10 pedagogische tips om onderpresteerders weer te laten stralen

Onderpresteren, misère aan alle kanten

Onderpresteren is het schrik- beeld van alle ouders van hoogbegaafden. En terecht. Het is narigheid aan alle kanten, vaak pure misère: in de eerste plaats voor het kind zelf. En dan voor de ouders, die hun zoon of dochter zien worstelen met zichzelf en met school. Daarnaast leidt het maar al te vaak tot communicatieproblemen tussen ouders en school. Je zakt met zijn allen al gauw weg in een moeras van woede, conflicten, machteloosheid, angst en verdriet…

Lees het volledige artikel > Signaal 47 – Februari 2015