Leren met je hart
Jeetje, ben ik zomaar docent Latijn en Grieks… Haha, wie had dat nou gedacht, ik die niet meer het onderwijs in wilde. Maar mooi wel op The Next Generation, nieuw opgerichte sociocratische school in Drachten. Waar kinderen mogen leren vanuit hun gaven en talenten. Dus vanuit wat ze écht willen weten. De school is gespecialiseerd in onderwijs aan meerbegaafden. Net een kolfje naar mijn hand. Want die zie ik zo vaak in de knel komen in het huidige onderwijs, waardoor er niet uitkomt wat er eigenlijk in zit. Dat heet onderpresteren: minder presteren dan je eigenlijk zou kunnen.
Onderpresteren maakt ongelukkig!
Onderpresteren, dat maakt heel ongelukkig. Dat weet ik uit eigen ervaring en die van mijn kinderen. Daarnaast: leren wordt iets vreselijks, en naar school gaan een martelgang. En dat terwijl de drang om te leren alle mensen aangeboren is. We hebben toch allemaal ooit willen leren lopen, praten, veters knopen?
Vandaar dat ik al jaren roep: alle scholen sluiten, met een schone lei opnieuw beginnen en deze keer vanuit het hart van leerling en docent. Tot nu toe voelde ik me als een roepende in de woestijn.
Maar nu is er dus een school waar ik mijn ei helemaal kwijt kan. Dankzij de initiatieven van Lukretia Bressers-Tuinstra. Ik mag haar wel heel dankbaar zijn.
Teruggefloten door lichaam en geest
Hoe ik op die school terechtgekomen ben, is een lang verhaal, met een heel aantal kronkels, al beslaat het maar een paar maanden. In trefwoorden: hart voor de doelgroep, enthousiasme, toch weer over mijn grens gaan, teruggefloten door lichaam en geest, paniek en rugpijn. Om daarna weer terug te komen bij dat enthousiasme. En vooral bij mijn eigen hart. Want dat is mijn kern: hart voor gevoelige, slimme (jonge) mensen. En mijn motto: onderpresteren voorkomen is beter dan genezen.
Daarom ben ik er dus weer aan begonnen, docent zijn: om gevoelige, slimme kinderen te begeleiden bij leren vanuit hun eigen interesses en talenten. Zodat ze helemaal uit de verf komen als wie ze zijn. Nu ben ik dus los. We doen Latijn en Grieks. Met een klein groepje, dat waarschijnlijk snel zal groeien. Want ook HAVO-leerlingen mogen de vakken volgen.
Wat heb ik genoten. Dit was maar een introductieles van anderhalf uur. Ik had nog wel uren door kunnen gaan…. Ik hoop de leerlingen ook. Als ik kijk naar wat zij allemaal op tafel legden, denk ik dat ook zij enthousiast waren.
Leren vanuit interesse
Wat krijg je andere gesprekken als je de leerlingen écht aan het woord laat. En ze uit laat praten. We begonnen met het Griekse alfabet. Toen naar het ontstaan van Rome. Binnen de kortste keren hadden we het over waarheid en fictie van mythen. Dat bracht ons op de bijbel en de vraag of Jezus echt heeft bestaan. Tussendoor bespraken we de wortels van wiskunde in het verre en nabije Oosten. En als knaller: de bouw van de piramides – door slaven of toch door aliens die met ruimteschepen zijn gekomen?
Help…Dit was even confronterend voor mij.
Ik merkte dat er in mijn hoofd er nog wel een schotje tussen mijn beide specialismen: klassieke talen en esoterie. Die slaven, die horen meer bij mijn klassieke talenkant. En ook bij de wetenschapper in mij. En die ruimteschepen zijn natuurlijk zo esoterisch als maar kan. Als ik bezig ben met lesgeven in Latijn en Grieks, praat ik vrijwel nooit over esoterie, laat staan over de raakvlakken tussen mijn beide specialismen.
Want ik ben het niet gewend kinderen zo spontaan te horen praten over esoterie. En dat nog wel in een schoolse setting. Waarbij zij ook nog ‘harde feiten uit de wetenschap’ mengden met esoterie. Als twee gelijkwaardige grootheden. Deze kinderen maakten geen onderscheid tussen wetenschappelijke en intuïtief verkregen kennis.
Leren op je eigen manier!
Ik moet zeggen dat ze dat er een zinvol geheel van wisten te brouwen, al ging het gesprek alle kanten op. Uiterst uitdagend. Als ik weer eens tijd heb ga ik me serieus verdiepen in de vraag of wetenschappelijk te bewijzen is dat die piramides niet door mensenhand gebouwd kunnen zijn. Of in een van de andere vragen die zij opwierpen.
Blijft de vraag wie er nu de leerling was en wie de docent. Er is namelijk in die anderhalf uur gisteren een Wonder geschied. Ik, de Grote Onderpresteerder met een grote hekel aan scholen en leren, die haar hele studie klassieke talen op haar tandvlees heeft gedaan, krijg weer zin om me in een ‘wetenschappelijk getint’ onderwerp te verdiepen! Maar dan wel op mijn manier. En vanuit mijn eigen specialismen en talenten.
Naschrift d.d. 1 oktober 2014
The Next Generation bestaat (in deze vorm) niet meer. Maar ik had de smaak te pakken van lesgeven op vernieuwende scholen. Ik geef nu les op het Tjalling Koopmanscollege in Hurdegaryp. Wat een vreugde om te werken op een school waar zoveel persoonlijke aandacht is voor de leerlingen! En waar de leerlingen echt kiezen om mijn vakken te volgen. 🙂
Naschrift d.d. juli 2020
Al een paar jaar richt ik mij uitsluitend op Wijkunnenmeer. Ik blijf het onderwijs een warm hart toedragen. Ik heb intussen echter ook gezien hoe lastig het voor scholen is om onderwijs te bieden waarin creatief (hoog)begaafden goed worden ‘bediend’. Daarom adviseer ik graag scholen die meer voor deze doelgroep willen betekenen. Ik geef workshops en trainingen op scholen. Er lopen pilots voor ene licentietraject voor onze stappenplannen (mail naar info@wijkunnenmeer.nl voor meer info). Ook het ‘standaard’-OPP voor onze doelgroep (oorspronkelijk ontwikkeld voor ouders) mag vrijelijk door scholen gebruikt worden.