Je kind een onderpresteerder? Grijp op tijd in! (Voordat er schooltrauma ontstaat)

‘School is stom’ – ‘Ik ben dom’

Onderpresteren begint als een kind niet past in het onderwijs. En veel kinderen passen tegenwoordig niet. Verdrietig maar waar. Een meisje dat wij hebben geholpen, verwoordde mooi hoe het bij haar misging en hoe ze daarna is afgegleden. Voor velen herkenbaar, denken wij!

1. Eerst: het is hier ‘stom’ (saai, te gemakkelijk) – dus ik luister niet.
2. En dan: ik heb niet geluisterd – dus ik snap het niet.
3. Na weken uit het raam staren: het is te ingewikkeld – dus ik luister niet.
4. Conclusie: dit kan ik tóch niet – dus ik doe het maar niet.

Bij die laatste stap ontstaat de psychisch-emotionele schade die je vaak ziet bij onderpresteren. Kinderen krijgen faalangst, en denken: ‘Ik ben dom.’ Daarnaast ontstaat een enorme hekel aan school: ‘School is een gevangenis, waar je allemaal dingen moet doen die nergens op slaan.’

De link tussen creatief begaafd zijn en schooltrauma

Bij het bovenstaande proces speelt mee dat een flink aantal leerlingen een heel andere denkstijl hebben dan op school wordt verwacht. Dat zijn de creatief (hoog)begaafden: onze doelgroep. Een creatief (hoog)begaafde past per definitie niet in het systeem, maar zelf weten ze dat natuurlijk niet. Logisch dat die school maar stom en zinloos vinden.

Toch kies je er als ouder meestal voor, je kind binnen het onderwijs te houden. Volgens de leerplichtwet moeten alle kinderen en jongeren naar school. Val je uit, dan handel tegen de wet. en dan kun je dus fikse moeilijkheden verwachten, en vaak een juridische strijd. Veel ouders die wij kennen, weten hier alles van. Dus wil je je kind zo goed mogelijk toerusten om binnenboord te blijven. Voor een uitvoeriger beschrijving van het ook psycische en emotioneel funeste proces van onderpresteren , zie de pagina over onderpresteren in het hoofdmenu van deze site.

Ons dringende advies: De logica van tijdige interventie

Wat kun je doen om de neerwaartse spiraal te doorbreken?

1. Focus eerst op het HOE van leren (niet op bijvoorbeeld faalangst)

Begin niet in de eerste plaats bij psychisch-emotionele aspecten. Een faalangstreductietraining helpt niets, als het kind/de jongere niet eerst weer grip heeft op het leerproces. Dat is tenminste onze ervaring! Dat lukt alleen als je op tijd bent, en er nog geen schooltrauma is. Als je een kind op tijd leert HOE te leren, dan gaat zelfbeeld vaak direct omhoog, omdat hij/zij merkt dat hij/zij heus wel wat kan. Dit is de enige solide basis om weer te gaan sprankelen.

2. Start zo vroeg mogelijk

Leer de onderpresteerder zo vroeg mogelijk HOE te leren. Doe dat écht in een zo vroeg mogelijk stadium. Start voordat je kind grote ‘gaten’ in kennis en vaardigheden heeft opgebouwd. Want als die er eenmaal zijn, glijdt je kind sneller af dan jij bij kunt houden…. Echt waar! De kans op schooltrauma is dan ook veel groter. En als een kind eenmaal is geblokkeerd door schooltrauma, kunnen wij niets beginnen. Dan is eerst therapie nodig.

3. De ideale momenten om in te grijpen

• Op de basisschool ergens vanaf groep 4, uiterlijk groep 6, 7. Dit laatste omdat het advies voor het voortgezet onderwijs in hoge mate is gebaseerd op de CITO-scores van de laatste 3 jaar: de basis leggen bij rekenen (tafels), taal en aanpak van teksten.
• In het voortgezet onderwijs: liefst vanaf week 1 in de brugklas, anders zo spoedig mogelijk in de onderbouw: voordat de school met het voorstel tot afstromen kan komen (daar staan ze, om hun eigen redenen, vaak snel mee klaar). Leren stampen, plannen, organiseren.

Let op! Start zo mogelijk voor de puberteit, dan heb je niet te maken met de weerstand die nu eenmaal hoort bij die levensfase.

Hoe Wijkunnenmeer grip kan bieden

Op de pagina Diensten vind je een menu met ons volledige aanbod voor basisschool, voortgezet onderwijs en ouders, scholen en ouderverenigingen.